وقتی به چابهار سفر می کنی یکی از جاهای دیدنی چابهار که حتما از آن دیدن خواهی کرد و برای شما بسیار جذاب و خاص خواهد بود؛ کوههای مینیاتوری چابهار می باشد. که در حدود فاصله ۴۰ الی ۵۰ کیلومتری شهر چابهار به سمت بندر گواتر قرار گرفته اند.
اسم دیگر کوه های مینیاتوری چابهار، کوههای مریخی می باشد. این وجه تسمیه بدین خاطر است که وقتی در بین این کوهها راه می روی نوع شکل این کوهها و بافت ساختاری آنها از نظر زمین شناسی و بینایی مثل کره مریخ می باشد. انگار که در مریخ مشغول قدم زدن هستید.
کوههای مینیاتوری چابهار و پدیده زمین شناسیکوه های مینیاتوری از نظر زمین شناسی نوعی بَد بوم یا سرزمین بد یا بدلند به شمار می آیند که برای کشاورزی یا زمین چراگاهی ارزشی ندارند.
بدبوم به نواحی مرتفع و خشکی گفته می شود که باران های سنگین آن ها را به درههای تنگ عمیق بریده شده تبدیل کرده است.
ریزش های جوی معمولی در این نواحی به حدی کم است که نمی تواند حافظ پوششی کافی از علف یا سایر گیاهان باشد. به همین سبب به سرزمین های بد شهرت یافته اند.
ولی از طرف دیگر شیار ها و تراش های موجود بر روی کوه های رسوبی حکایت از فرسایش در طول هزاران سال دارد که تصویری هنرمندانه و زیبا را نقش کرده است و قدرتی شگرف از نقاشی خالق هستی را نشان می دهد.
جاده زیبای چابهار به گواتر
برای رفتن به کوههای مریخی باید از شهر چابهار به سمت شهرک گواتر حرکت کنید. این جاده یکی از زیباترین جادههای ایران است و از منطقهای بسیار آرام در کنار دریای عمان میگذرد. تماشای آبهای آبی و زلال دریا و شنیدن صدای امواج روح انسان را جلا میدهد. اگر مسیر خود را ادامه دهید، به دریاچه صورتی چابهار میرسید. به این دریاچه لیپار میگویند. لیپار به دلیل وجود باکتری و پلانگتونهای گیاهی به این رنگ در آمده است. تعداد بسیار کمی از این دست دریاچهها در سراسر جهان وجود دارند. آب دریاچه لیپار به شدت شور بوده و به هیچ عنوان مناسب نوشیدن نیست.
بعد از قدمزدن و تفریح کنار این دریاچه، دوباره وارد جاده شده و راه خود را ادامه دهید. کمکم شکل مناظر تغییر میکند و چشمانداز کوههای مریخی چابهار در برابر چشمانتان خودنمایی خواهند کرد. به این منطقه که برسید احساس میکنید پا روی سیارهای دیگر گذاشتهاید. نگاهی به اطراف بیندازید. در یک سمت شما کوههای مریخی با شکل و رنگهای زیبای خود و در سمت دیگر ساحل زیبا دریای عمان با ماسههای سرخ و درختچههای بیابانی، چشمها را به خود خیره میکنند.
نحوه شکل گیری کوه های مریخی چابهار
کی از نکات بسیار جالبی که در خصوص این کوه ها وجود دارد نحوه شکل گیری آن ها می باشد. زمین شناسان بسیار زیادی بر روی این موضوع کار کرده اند که ما سعی می کنیم برخی از مهم ترین نتایج تحقیقات این زمین شناسان را در این بخش برای شما بیان کنیم. تقریبا می توان گفت تمامی زمین شناسانی که بر روی کوه های مینیاتوری کار کرده اند ادعا دارند که این کوه ها بر اثر فرسایش به وسیله باد و باران به وجود آمده اند و به همین علت است که اینقدر جذاب به نظر می رسند.
این کوهها به لحاظ زمینشناسی جزو گروهی از زمینهای فاقد پوشش گیاهی هستند که به آن بدبوم یا زمین بد یا Badland میگویند. این نوع زمینها فاقد ارزش چراگاهی بوده و به دلیل بارانهای سنگین فرستایش پیدا کرده و در آنها درههای عمیق بریده بریده ایجاد میشوند. هیچ نوع گیاهی، حتی گیاهان مقاوم در برابر کم آبی نیز در این منطقه رشد نمیکنند، چون میزان بارش باران به حدی محدود است که هیچ گیاهی نمیتواند در آن دوام بیاورد.
به گفته این زمین شناسان جنس این کوه ها معمولا از نوع مارن، رس و آهک است، البته این جنس متغیر است و زمین شناسان بر روی برخی از بخش های این کوه ها هنوز هم بحث هایی دارند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید در بخش هایی از کوه های مینیاتوری ارتفاع این کوه ها به ۵ متر می رسد و در برخی از بخش های دیگر تا ارتفاع ۱۰۰متری نیز این کوه ها بالا می روند.
کوههای مریخی طی قرنها فرسایش به این شکل درآمدهاند. همانطور که گفته شد، بافت این کوهها از ماسه و مارن است و به دوره سوم زمینشناسی و ۴-۵ میلیون سال پیش بر میگردد.
پوشش گیاهی و جانوری در کوه های مریخی
کوه های مریخی چابهار از مهم ترین جاذبه های گردشگری این شهر به شمار می آیند و طبق نظرسنجی ها جزء محبوب ترین جاذبه های استان سیستان و بلوچستان هستند، این کوه ها در واقع بخشی از رشته کوه زاگرس هستند که تا این منطقه کشیده است و شما نمی توانید هیچ گونه پوشش گیاهی را در آن مشاهده کنید، با وجود این که بر روی این کوه ها هیچ پوشش گیاهی وجود ندارد ولی پوشش جانوری متنوعی در این کوه ها وجود دارد که آشنایی با آن می تواند برای شما جالب باشد، از جمله این پوشش جانوری می توان به فلامینگو، عقاب دشتی و پرنده تیپو اشاره کرد.
یکی از نکات بسیار مهم درباره این کوه ها این است که کوه های مینیاتوری چابهار به عنوان یک پدیده بوم شناختی جدید شناخته می شوند که نام این پدیده بدبوم می باشد و در دنیا تنها چند نقطه هستند که چنین پدیده ای در آن ها وجود دارد.
همانطور که گفتیم هیچ نوع گیاهی در محوطه کوه های مریخی چابهار دیده نمیشود، به همین دلیل جانوران نیز نمیتوانند در آن زندگی کنند. اما به دلیل نزدیکی به سواحل دریای عمان، گاهی میتوان به تماشای پرواز پرندگانی چون فلامینگو، عقاب دشتی، حواصیل و تیهو نشست.
امکانات موجود برای استفاده توریست ها
شاید بتوان گفت معمولا مهمترین موضوعی که برای بازدید از هر جاذبه گردشگری ذهن یک توریست را به خود مشغول می کند مسئله امکاناتی است که در آن جاذبه گردشگری وجود دارد تا بتواند باعث راحتی هر چه بیشتر گردشگران شود.
نکته ای که باید در خصوص امکانات کوه های مینیاتوری در چابهار بدانید این است که این کوه ها دارای یک مسیر خاص هستند که شما تنها از این مسیر می توانید از آن ها دیدن کنید، در ابتدای این مسیر یک سرویس بهداشتی و همینطور یک اقامتگاه برای مسافران و گردشگران فراهم شده است، علاوه بر این در نقطه شروع این مسیر یک بوفه نیز وجود دارد که می توانید خریدهای خود را از آن انجام دهید.